Inleiding

De hoofdlijn

Om het ecologisch functioneren van een oppervlaktewater in een stroomgebied, polder of hydrologische eenheid te doorgronden, in termen van de toestand waarin het watersysteem verkeert en de processen die spelen, worden in de methodiek van ecologische stressanalyse vier hoofdvragen in kwantitatieve termen beantwoord (Verdonschot 2016):

1. Hoe zit het macrosysteem in elkaar?

Het macrosysteem is de ecologische systeemcontext van de te bestuderen hydrologische eenheid. Het bakent het watersysteem af, het typeert het en geeft de natuurlijke randvoorwaarden aan op macroschaal.

1. Het geografisch/ruimtelijk afbakenen van het onderzoeksgebied, het indelen in deelgebieden en het typeren van het (oorspronkelijk) waterlichaam en opdelen naar werkbare eenheden.
2. Het beschrijven van de relevante systeemvoorwaarden, de irreversibele veranderingen en het natuurlijk macrosysteem functioneren.

2, Wat is de ecosysteemtoestand en hoe functioneert het ecosysteem?

• Het vaststellen van de huidige toestand van het ecosysteem in termen van soorten/gemeenschappen en milieufactoren.
• Het beschrijven van het huidig ecosysteem functioneren.

3 Welke abiotische stressoren spelen er en wat is de biologische respons?

• Het identificeren van stressoren en het bepalen van de mate van abiotische en biotische stress.
• Het vergelijken van de mate van abiotische stress met de biologische respons.

4. Wat zijn de relevante maatregelpakketten en scenario’s?

• Het in globale termen beschrijven het gewenste streefbeeld.
• Het samenstellen van maatregelpakketten en het uitvoeren van scenario-analyses.

Om de ecologische relevantie van het vaak grote aantal factoren te kunnen duiden is kennis nodig van:

• De factor of range van waarden binnen de factor die ecologisch van belang zijn of die stress opleveren.
• Het gewicht van de factor in termen van de impact (hiërarchische positie van de factor in ruimte en tijd).
• De rol van de factor in het ecologisch functioneren van het ecosysteem en het voorkomen van soorten.

Verder lezen

Verdonschot, P. F. M. (2016). Globale werkwijze voor het uitvoeren van een Stroomgebiedsbrede Ecologische Systeemanalyse (SESA) binnen het beheersgebied van het Waterschap Peel en Maasvallei. Notitie Zoetwaterecosystemen, Alterra, Wageningen UR, Wageningen. 81 pp.