Hoe ver verspreiden steekmuggen en knutten zich?
Over de vliegcapaciteit van steekmuggen en knutten
Van veel Nederlandse soorten stekende insecten is de vliegcapaciteit niet bekend. Het verspreidingsvermogen van steekmuggen verschilt sterk tussen soorten. Sommige kunnen zich verspreiden in halfopen tot open terrein, terwijl andere soorten sterk gebonden zijn aan bossen en open terrein geheel vermijden. Overlast gerelateerde verspreiding is soortspecifiek en variëren in afstand tussen 0.25-6 km voor 23 Nederlandse soorten.
Steekmuggen kunnen op basis van vliegcapaciteit in 4 groepen worden verdeeld: sterke (>3 km), goede (>800 m), matige (400-800 m) en zwakke (tot 400 m) vliegers. Knutten behoren veelal tot goede en sterke vliegers. De vliegcapaciteit wordt beïnvloed door de landschapsstructuur, meteorologische of weersomstandigheden (temperatuur, vochtigheid en verlichting) en de fysiologie van de soort (beschikbare energie voor de vlucht).
Er is een mismatch tussen de ecologische groepen van huissteekmuggen, slootsteekmuggen, moerassteekmuggen, plantenboorsteekmuggen en boomholtesteekmuggen en de vier vliegsterkte groepen. Met andere woorden: binnen iedere ecologische groep van steekmuggen kunnen zowel zwakke als sterke vliegers zitten. Voorspellingen over de relatie afstand-overlast kunnen alleen worden gemaakt wanneer soort en dichtheid van de stekende dieren, prooidichtheid en structuur van het landschap tussen broedplaats en doelgebied (bv. bebouwing) bekend zijn. Dit laatste betekent dat het van de lokale omstandigheden en de aanwezige soort afhangt of het inrichten van een barrière, een voor stekende insecten ongunstige structuur in het landschap (zoals open water of een korte grazige vegetatie), zinvol is. Ook de aanwezige soort is sterk afhankelijk van de lokale milieu-omstandigheden. Wanneer bekend is welke soort of soorten zich ontwikkelen of kunnen ontwikkelen en welke vliegcapaciteit die hebben, kan aangegeven worden of een barrière meer of minder effectief zal zijn. Bosmoerassteekmuggen bijvoorbeeld zijn zwakke vliegers en daartegen kan een smalle barrière al veel effect oogsten.