Het 5S-Model: Soorten
Soorten of biologie
Verschillen in milieufactoren zorgen voor variatie in levensomstandigheden voor organismen in het watersysteem. De organismen en de gemeenschappen waar ze deel van uitmaken worden aangeduid met de term soorten. Soorten zijn vooral responsvariabelen, die reageren op de patronen en processen in milieufactoren stroming, structuren en stoffen. Echter, sommige soorten oefenen zelf invloed uit op de milieufactoren, wat ze sturend maakt. Daarnaast reageren soorten ook op elkaar, de biotische interacties, bijvoorbeeld via predatie, competitie en concurrentie, wat voor sommige soorten net zo belangrijk kan zijn als de respons op het milieu.
Direct met biologische factoren samenhangend zijn de processen die tot de toestand van dergelijke factoren leiden, of die de toestand van andere factoren bepalen. In de tabel worden enkele voorbeelden gegeven van hoe processen doorwerken in het 5S-model van biologie naar morfologie, chemie en biologie.
Voorbeelden van de doorwerking van biologische hoofdprocessen op processen en werkingsschaal.
| Hoofdprocessen | 5-S | Effecten op processen | Schaal | Ecologische responsfactor |
| Abiotische processen | ||||
| Verstoring | Hydrologie Morfologie Chemie Biologie | weerstand en veerkracht | alle groepen gevoelig voor invasiviteit | |
| Stromingsprocessen | ||||
| Doorstroming | uitwisseling | M/L | connectiviteit | |
| Biologische processen | ||||
| Productie-decompositie | Morfologie Chemie Biologie | voedselweb | M/L | alle groepen |
| Concurrentie | Morfologie Chemie Biologie | voedselweb, habitat | M | alle groepen |
| Successie | Morfologie Chemie Biologie | bodemontwikkeling macrofytengroei | M/L | substraat, organisch materiaal zuurstof alle groepen |
| Biologie | diversificering | M/L | alle groepen |
Verder lezen
Verdonschot P.F.M. et al. (red.) (1995): Beken stromen. Leidraad voor ecologisch beekherstel. Werkgroep Ecologisch Waterbeheer, subgroep Beekherstel, WEW-06. Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer, STOWA 95-03, Utrecht. 1-236.
Verdonschot, P. F. M., & Verdonschot, R. C. M. (2021). Ecologische systeembenadering en ecologische systeemanalyse (KIWK No. 2021-29). Stichting Toegepast Onderzoek Waterbeheer (STOWA).
